Domeinen

Lichaamssamenstelling

Wil je gezond ouder worden dan is het belangrijk op je lichaamssamenstelling te letten. Spiermassa behouden, lichaamsvet beperken, en botten krachtig houden, zijn factoren die de kans verkleinen op chronische ziektes en je helpen langer zelfstandig te blijven.

Inhoudsopgave

Wat is de invloed van je lichaamssamenstelling op je gezondheid?
Waar kun je last van krijgen als je lichaamssamenstelling niet in balans is?
Welke veranderingen kunnen optreden als je lichaamssamenstelling weer in balans is?
Waar kijken wij naar om te bepalen of lichaamssamenstelling in balans is?
Hoe kun je de lichaamssamenstelling meten?
Hoe vaak moet je je lichaamssamenstelling meten?
Waarom deze methode?

Wat is de invloed van je lichaamssamenstelling op je gezondheid?

Een gezonde balans tussen spier- en vetmassa verlaagt het risico op hartziekten, diabetes en cognitieve achteruitgang. Sterke botten verkleinen het risico op breuken en helpen je mobiel te blijven. Door je lichaamssamenstelling en botdichtheid op regelmatige momenten te meten, weet je hoeveel spier- en vetmassa je hebt, en of je risico loopt op osteoporose. Dit maakt het mogelijk om op tijd in te grijpen door je voeding, training en leefstijl aan te passen.

Waar kun je last van krijgen als je lichaamssamenstelling niet in balans is?

Minder energie en meer blessures

Op korte termijn leidt een ongunstige lichaamssamenstelling vaak tot vermoeidheid, lagere fysieke prestaties, en een verhoogd risico op breuken, verstuikingen en spierblessures.

Slechte bloedsuikerregulatie

Het hebben van veel lichaamsvet, en dan met name het vet rondom de interne organen, kan leiden tot insulineresistentie en verhoogde bloedsuikerspiegels.

Verhoogd risico op botbreuken en chronische ziekten

Op de lange termijn verhoogt een lage botdichtheid het risico op botbreuken en verhoogt een verstoorde lichaamssamenstelling (veel lichaamsvet en weinig spieren) de kans op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en metabool syndroom.

Verlies van mobiliteit en onafhankelijkheid

Het steeds verder afnemen van spiermassa en botsterkte maakt het op de lange termijn moeilijk om dagelijkse activiteiten zelfstandig uit te blijven voeren.

Welke veranderingen kunnen optreden als je lichaamssamenstelling weer in balans is?

Je kunt je HRV verhogen door regelmatig matig intensief te bewegen, zoals wandelen of zone 2 cardiotraining. Ook helpt het om consistent, voldoende en kwalitatief goed te slapen. Daarnaast kun je ademhalingsoefeningen of meditatie gebruiken om je stressniveau te verlagen. Een verhoging van je HRV biedt verschillende voordelen

Betere prestaties en minder blessures

Een gezonde verhouding van spieren en lichaamsvet verbetert je stofwisseling, waardoor je over meer energie beschikt en beter presteert. Wanneer spieren en botten sterker worden, herstel je daarnaast sneller en verklein je de kans op een blessure, botbreuk, of osteoporose.

Betere bloedsuikerregulatie

Heb je meer spieren en minder overtollig lichaamsvet, dan helpt dat je bloedsuikerspiegel stabiel te houden, wat energiedips voorkomt en de neiging vermindert om te snoepen. Op de lange termijn verlaagt dit het risico op diabetes type 2, metabool syndroom, en hart- en vaatziekten.

Behoud van mobiliteit en onafhankelijkheid

Door spiermassa en botdichtheid op peil te houden, vergroot je de kans je dagelijkse activiteiten te kunnen blijven uitvoeren en zelfstandig te blijven tot op late leeftijd.

Waar kijken wij naar om te bepalen of lichaamssamenstelling in balans is?

Vetpercentage

Het lichaamsvetpercentage geeft de verhouding weer van vetmassa ten opzichte van je totale lichaamsgewicht. Een hoog vetpercentage kan leiden tot hartziekten, diabetes en gewrichtsproblemen, terwijl een te laag vetpercentage je hormoonbalans en orgaanfunctie kan verstoren.

Visceraal vet (VAT, Visceral Adipose Tissue)

Visceraal vet bevindt zich rondom de interne organen, vooral in de buik. Te veel visceraal vet verhoogt het risico op gezondheidsproblemen zoals hoge bloeddruk, insulineresistentie en een verhoogd cholesterol.

Spiermassa (RSMI, Relative Skeletal Muscle Index)

De Relative Skeletal Muscle Index (RSMI) meet de hoeveelheid spiermassa in verhouding tot lengte en geslacht. Sarcopenie, het hebben van weinig spiermassa bij het ouder worden, mogelijk in combinatie met relatief veel lichaamsvet, maakt broos en kwetsbaar, en maakt dat de impact van ziekte of een val op de gezondheid vaak groter is dan bij een leeftijdsgenoot waarbij de lichaamssamenstelling wel in balans is.

Botdichtheid (Z-Score)

Botdichtheid geeft aan hoe sterk je botten zijn. Hoe hoger je botdichtheid, hoe sterker je botten en hoe kleiner de kans op botbreuken. Een lage botdichtheid kan leiden tot osteoporose en verhoogt het risico op breuken, vooral naarmate je ouder wordt.

Hoe kun je de lichaamssamenstelling meten?

Een DEXA-scan (Dual-Energy X-ray Absorptiometry) bepaalt je botdichtheid en meet de verhouding tussen vetmassa, vetvrije massa en visceraal vet. De resultaten geven je een gedetailleerd overzicht van de gezondheid van je botten en je lichaamssamenstelling.

Hoe vaak moet je je lichaamssamenstelling meten?

Als je je lichaamssamenstelling en botgezondheid wilt verbeteren, is het advies om elke 6 tot 12 maanden een DEXA-scan te laten doen. De precieze frequentie van metingen hangt echter af van je persoonlijke doelen en medische situatie. Als je risico loopt op osteoporose, je lichaamssamenstelling snel verandert, of als je specifieke gezondheidsdoelen hebt, kan het nuttig zijn om vaker te meten. Voor algemene controle is een jaarlijkse scan voldoende. Zo kun je de ontwikkelingen in de tijd volgen en aanpassingen in je training en voeding goed beoordelen.

Waarom deze methode?

Een DEXA-scan biedt nauwkeurige en gedetailleerde metingen van zowel je botdichtheid als je lichaamssamenstelling. Dit in tegenstelling tot andere methoden zoals huidplooimetingen, bio-elektrische impedantie (BIA) en weegschalen met lichaamsanalyse.

BIA is bijvoorbeeld gevoelig voor je hydratatie, en BMI maakt geen onderscheid tussen spier- en vetmassa. DEXA levert objectieve en reproduceerbare data over je botgezondheid, vetpercentage en spiermassa.

Bovendien meet de scan ook visceraal vet, wat belangrijk is voor je metabole gezondheid en het risico op hart- en vaatziekten. Veel andere methoden kunnen dit niet goed meten.

Wat zijn onze domeinen?