In een wereld waarin we steeds ouder worden, is het niet de vraag hoeveel jaren we toevoegen, maar hoe we die jaren gezond en actief invullen. Chronologische leeftijd zegt lang niet alles; biologische leeftijd hoe “jong” je lichaam functioneert is een betere voorspeller van vitaliteit. Die biologische leeftijd meet je aan de hand van biomarkers: objectieve waarden, vastgesteld na onderzoek van je bloed, weefsel of metabolisme, die aangeven hoe je lichaam presteert. My Active Age benadrukt radicale precisie: meten is weten. Dit artikel licht de belangrijkste biomarkers toe, waarom ze van belang zijn en wat jij kunt doen om ze te optimaliseren.
Wat zijn biomarkers?
Een biomarker is een meetbaar biologisch signaal dat informatie geeft over de gezondheidstoestand of het ziekterisico. Ze variëren van eenvoudige waarden zoals bloeddruk en hartslag tot complexe moleculaire markers zoals DNA-schade. Biomarkers zijn onder te verdelen in verschillende categorieën:
- Glycemische markers meten hoe goed je lichaam glucose verwerkt.
- Lipiden– en hartmarkers geven inzicht in vetstofwisseling en hartfunctie.
- Ontstekings– en oxidatieve stressmarkers tonen of er chronische ontsteking of cellulaire schade aanwezig is.
- Lever- en niermarkers laten zien hoe je interne organen functioneren en hoe goed je lichaam afvalstoffen verwerkt.
- Fysieke prestatie-markers zoals VO₂max en hartvariabiliteit, tonen je algehele fitheid.
Glycemische markers: HbA1c, FBG en GSP
- HbA1c (geglyceerd hemoglobine) geeft het gemiddelde glucosegehalte van de afgelopen drie maanden weer. Een verhoogde HbA1c-waarde gaat samen met een hoger risico op chronische ziekte.
- Fasting Blood Glucose (FBG) meet je nuchtere bloedsuiker. Samen met HbA1c vertelt het je hoe je lichaam suikers verwerkt. Een verhoogde FBG wordt geassocieerd met een groter risico op vroegtijdige ziekte en overlijden.
- Glycated Serum Protein (GSP) is een marker die je bloedsuikerspiegel over de laatste twee weken weergeeft. Dit geeft een gedetailleerder beeld van je glycemische controle dan alleen HbA1c. Een stabiele
- suikerhuishouding beschermt je zenuwen en bloedvaten.
Lipiden- en hartmarkers: HDL, LDL en triglyceriden
Je lipidenprofiel omvat HDL (High-Density Lipoproteïne), LDL (Low-Density Lipoproteïne) en triglyceriden (TG). Hoge HDL-waarden zijn geassocieerd met een lager risico op het ontwikkelen van chronische ziekten, terwijl verhoogde triglyceriden het risico juist vergroten. Een gezond lipidenprofiel verkleint je kans op hart- en vaatziekten en verlengt je healthspan.
Ontstekings- en oxidatieve stressmarkers
CRP (C-reactief proteïne) en hs-CRP (de “high sensitive” CRP-meting) geven een indicatie van systemische ontsteking. Hogere waarden worden sterk geassocieerd met een verhoogd risico op een kortere healthspan. Chronische laaggradige ontsteking versnelt veroudering en speelt een rol bij hartziekten, dementie en kanker.
Oxidatieve stress kan worden gemeten met markers zoals Reactive Oxygen Metabolites (ROM) en 8-OHdG (8-hydroxy-2′-deoxyguanosine). Een hoge ROM-waarde versnelt DNA-schade en veroudering. Antioxidanten (bijvoorbeeld vitamine E en polyfenolen) helpen deze schade te beperken.
Lever- en niermarkers
Albumine is een eiwit geproduceerd door de lever. Lage niveaus kunnen wijzen op ontsteking of leverproblemen en worden geassocieerd met hogere kwetsbaarheid. Individuen die een bovengemiddelde leeftijd bereiken, behouden vaak gezonde albumine-niveaus.
ALP (Alkalische Fosfatase), ALT (Alanine Aminotransferase) en creatinine zijn enzymen en afvalproducten die respectievelijk lever- en nierfunctie weerspiegelen. Een goede lever- en nierfunctie draagt bij aan detoxificatie en herstel.
Fysieke prestatie-markers: VO₂max en HRV
Naast bloedwaarden zijn fysieke prestaties belangrijke biomarkers. VO₂max, de maximale zuurstofopname tijdens inspanning, blijkt een krachtige voorspeller van levensduur en de gezondheid in de laatste decennia van het leven. Zelfs gemiddelde of iets boven gemiddelde fitness verlengt de levensduur aanzienlijk. My Active Age meet VO₂max via inspanningstesten en koppelt deze aan gepersonaliseerde trainingsadviezen.
Hartslagvariabiliteit (HRV) geeft aan hoe goed je autonome zenuwstelsel reageert op stress. Een hoge HRV hangt samen met een betere stressresistentie en lagere kans op hart- en vaatziekten. Zone 2-training (zie Blog 3) verbetert HRV en ondersteunt hart- en vaatgezondheid.
Interpreteer je resultaten met context
Het is verleidelijk om je biomarkers los te bekijken, maar context is alles. Waarden hangen samen met leeftijd, geslacht, genetica en leefstijl. Een professionele interpretatie voorkomt misverstanden en helpt je de juiste prioriteiten te stellen. My Active Age koppelt biomarker-data in een dashboard zodat je trends ziet en tijdig bijstuurt.
Hoe kun je je biomarkers verbeteren?
Voeding. Eet volwaardige voeding met veel groenten, vezels en onverzadigde vetten. Vermijd toegevoegde suikers en sterk bewerkte producten.
Beweging. Combineer Zone 2-training voor mitochondriale en metabolische gezondheid met krachttraining voor spiermassa.
Slaap en stressmanagement. Chronische stress en slechte slaap verhogen ontstekingsmarkers en verstoren de glucosehuishouding. Houd een vast slaappatroon aan en leer ontspanningstechnieken.
Suppletie en medische interventies. In sommige gevallen kunnen supplementen (vitamine D, omega-3) of medicatie (bijvoorbeeld statines) nodig zijn; doe dit altijd in overleg met een arts.
Veelgestelde vragen (FAQ)
Welke biomarker is het belangrijkst?
Er bestaat niet één “beste” biomarker. Een combinatie van glycemische, lipiden- en ontstekingsmarkers geeft een compleet beeld.
Hoe vaak moet ik mijn biomarkers laten testen?
Voor de meeste mensen is twee keer per jaar voldoende, maar bij specifieke risicofactoren kan vaker zinvol zijn.
Kan ik mijn biomarkers zelf testen?
Ja, veel tests zijn beschikbaar voor thuisgebruik. Toch blijft professionele interpretatie essentieel om de resultaten correct te duiden.
Wat moet ik doen als een biomarker afwijkt?
Laat de waarde door een arts beoordelen. Vaak zijn leefstijlinterventies effectief, maar soms zijn aanvullende onderzoeken of medicijnen nodig.
Ben je nieuwsgierig naar jouw biomarkers en wil je je gezondheid optimaliseren? Plan vandaag nog een gratis consult via ons platform en ontdek welke testen en pakketten bij jou passen.